ستارۀ صبحگاه

در مجموع، سوررئالیسم و اندیشۀ برتون، شاید نقطه‌ای آرمانی و آن جایگاه ذهنی متعالی است که در آن، مسیر توفندۀ لیبرتارین با مارکسیسم انقلابی ملاقات می‌کند. اما نباید فراموش کنیم که سوررئالیسم، دربرگیرندۀ آن چیزی نیز هست که ارنست بلوخ آن را «افزودۀ آرمان‌شهری» می‌نامید؛ افزوده‌ای که از محدودیت‌های هر جنبش سیاسی و اجتماعی، هر چقدر هم که انقلابی باشند، درمی‌گذرد. آن شعله، از شب بی‌پایان روح سوررئالیسم زبانه می‌کشد، از جستجوی آن برای کشف طلای زمان، از پرش بی‌پروای آن به مغاک رویاها و زیبایی ها.